Nước mắm và những điều có thể bạn chưa biết
Từ bao đời nay, dù ở miền quê mộc mạc hay nơi đô thị phồn hoa, chắc hẳn bao giờ trong gian bếp hay trên mâm cơm cũng không thể thiếu sự hiện diện của nước mắm. Hương vị đậm đà, thơm lừng đặc trưng mà nước mắm mang đến là tâm điểm trong từng món ăn và được ví như cầu nối tinh tế giữa các nguyên liệu. Chính vì thế, nước mắm không đơn thuần là nước chấm, mà còn là quốc hồn quốc túy, góp phần làm đậm đà hơn từng món ngon.
Nước mắm – tâm điểm nâng tầm hương vị món ăn
Theo cách hiểu thông thường, nước mắm là gia vị được hình thành từ quá trình ủ chượp của hỗn hợp muối, cá và thời gian. Ở Việt Nam, nước mắm được sản xuất ở khắp các tỉnh ven bờ biển, từ Phú Quốc, Khánh Hòa, Phan Thiết, Quảng Ninh,… Mỗi nơi có nguồn nguyên liệu đặc trưng về loài cá, muối cộng với bí quyết riêng, tạo ra hương vị nước mắm không thể lẫn với nơi khác.
Dù xuất xứ từ đâu, sự ra đời của nước mắm có thể xem là một dấu mốc lớn trong nền ẩm thực Việt. Ở công đoạn chế biến, hầu như món nào từ kho cá, thịt, gỏi, nem,… cũng có thể dùng nước mắm để nêm nếm, tẩm ướp nhằm làm dậy mùi món ăn hấp dẫn hơn.
Không những vậy, nước mắm còn góp phần thăng hoa hương vị bữa ăn. Dù trong mâm cao cỗ đầy hay bữa cơm thường ngày, nước mắm có thể chỉ ăn không với cơm nóng hoặc pha cùng chút chanh, đường, tỏi, ớt để chấm kèm thịt, cá, các loại rau… cũng ngon miệng lạ thường.
Nước mắm với hương vị đậm thơm đặc trưng từ lâu đã là món ăn không thể thiếu trong mỗi bữa cơm gia đình
Cách ủ nước mắm thơm ngon đậm đà
Cách ủ nước mắm truyền thống Việt Nam là ủ chượp theo phương pháp lên men. Cá được trộn đều với muối ăn rồi cho vào thùng gỗ lớn, hoặc ô, vại, lu… tùy theo cách ủ chượp truyền thống của các vùng miền khác nhau.
Trong đó, thành phần chính của nước mắm là cá và muối. Vì thế, để làm ra những giọt nước mắm ngon, việc lựa chọn nguồn nguyên liệu chất lượng vô cùng quan trọng:
- Với cá: Tùy theo vùng miền sẽ có đa dạng loại cá được sử dụng để làm nước mắm như cá cơm, cá nục, cá linh… Theo đó cá cơm (cá cơm than, cá cơm sọc tiêu, cá cơm đỏ, cá cơm trắng, cá cơm thường,…) là loại cá thường được dùng làm nước mắm, vì cho ra nước mắm thành phẩm có chất lượng tốt và giàu dinh dưỡng. Khi chọn cá cơm nên chọn loại tươi, béo mập, đã trưởng thành và được đánh bắt đúng mùa vụ.
- Với muối: Nên chọn muối có màu trắng đục, ít tạp chất, không bị ướt và hạt muối vừa, đều nhau. Sau khi mua, muối nên được lưu kho trong thời gian nhất định để giảm độ chát, đắng, nhờ đó không làm ảnh hưởng đến hương vị và chất lượng của nước mắm.
Ủ chượp đủ 12 tháng – Cột mốc “vàng” cho nước mắm ngon thượng hạng
Ủ chượp là công đoạn then chốt trong quá trình làm nước mắm, khi cá và muối được hòa quyện & lên men tự nhiên. Trong đó, để có được nước mắm ngon, hỗn hợp chượp cần ủ đủ 12 tháng – tức tròn một năm. Đây là thời điểm lý tưởng để quá trình thủy phân protein trong cá diễn ra trọn vẹn, giúp nước mắm đạt đến độ chín muồi cả về sắc, hương lẫn vị đậm đà cùng hậu ngọt tự nhiên (umami).
Bởi theo quy chuẩn hiện hành, 6 tháng chỉ là thời gian ủ chượp nước mắm thông thường (Nguồn: TCVN về nước mắm, Tiêu chuẩn Codex nước mắm, Quy chuẩn chỉ dẫn địa lý Phan Thiết). Khi đó, nước mắm có thể chưa đạt đủ độ lên men lý tưởng, màu chưa đẹp, vị nhạt và mùi kém thơm.
Còn với thời gian ủ quá 12 – 18 tháng, các chỉ số chất lượng tạo nên nước mắm thơm ngon như hàm lượng nitơ, amino acid tự do và vị umami sẽ bắt đầu chững lại hoặc suy giảm do tác động của quá trình oxy hóa và biến tính kéo dài (Nguồn: Study Changes in taste substances during fermentation of fish sauce and the correlation with protease activity).
Nếu băn khoăn không biết chọn loại mắm nào chuẩn ngon, mời bạn tham khảo các dòng nước mắm của CHIN-SU. Mong muốn mang đến cho người tiêu dùng những sản phẩm nước mắm thơm ngon chất lượng nhất, CHIN-SU chú trọng tuyển chọn nguồn cá cơm tươi ngon, đạt đủ 5 tiêu chí và ủ chượp ròng rã cùng muối hạt thuần khiết.
Cốt mắm sau khi rút sẽ được đóng chai trên dây chuyền khép kín đạt chuẩn quốc tế (ISO, HCCP). Qua đó đảm bảo đến tay người tiêu dùng là những chai nước mắm chất lượng, hoàn hảo về sắc – hương – vị!
Trong dòng chảy phát triển, vươn tầm xuất khẩu ra các nước, CHIN-SU vừa kế thừa cách làm cổ truyền, vừa chuẩn hóa quy trình ủ chượp tròn năm 12 tháng để cho ra đời nguồn nước mắm chất lượng cao |
Tiêu chuẩn nước mắm
Bên cạnh việc hiểu rõ nước mắm là gì, nhiều người tiêu dùng ngày nay cũng rất quan tâm đến tiêu chuẩn chất lượng của nước mắm. Bởi loại nước mắm đạt chuẩn không chỉ đảm bảo an toàn khi dùng làm nước chấm trực tiếp, mà còn phù hợp để nêm nếm, ướp các món ăn hàng ngày.
Theo đó, nước mắm chất lượng cần được chế biến từ cá biển tươi, muối biển sạch và nguồn nước hợp vệ sinh, kết hợp với các phụ gia an toàn theo đúng quy định của Bộ Y tế. Bộ tiêu chuẩn này cũng phân hạng nước mắm làm 3 loại, dựa theo độ đạm và các chỉ tiêu cảm quan như màu sắc, độ trong, mùi vị và tạp chất nhìn thấy bằng mắt thường. Trong đó, tất cả các hạng nước mắm này bắt buộc phải có màu từ nâu cánh gián đến nâu vàng, không có cặn vẩn, mùi lạ và tạp chất xen lẫn.
Trong đó, loại nước mắm xếp hạng “Đặc biệt” theo bộ tiêu chuẩn này phải đạt độ đạm lớn hơn hoặc bằng 35 gram/lít và có vị ngọt đậm của đạm cá thành các axit amin, hậu vị rõ. Những nước mắm xếp hạng thấp hơn là “Thượng hạng” và “Hạng 1”, các tiêu chí về độ đạm ít khắt khe hơn, có thể dao động trong khoảng từ 15-35 gram/lít.
Hơn hết, nước mắm là loại gia vị mà người tiêu dùng có thể lựa chọn tùy theo khẩu vị người ăn ở các nơi khác nhau. Tuy nhiên, ăn ngon nhưng cũng cần chọn nước mắm an toàn, tốt cho sức khỏe gia đình.
Hiểu rõ điều này, CHIN-SU luôn chú trọng trong từng khâu sản xuất, đầu tư hệ thống nhà thùng quy mô với dây chuyền hiện đại, dưới sự giám sát chặt chẽ của chuyên gia và trải qua nhiều cuộc kiểm tra chất lượng khắt khe. Khách hàng an tâm những chai nước mắm CHIN-SU được đưa ra thị trường đảm bảo đạt chuẩn và đáp ứng tiêu chí an toàn của Bộ Y tế.
Hơn hết, không chỉ đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước, nước mắm CHIN-SU còn được xuất khẩu ở nhiều nước trên thế giới, bán song hành tại Việt Nam – Nhật Bản. Đây không chỉ là minh chứng cho chất lượng đạt chuẩn quốc tế, mà còn thể hiện nỗ lực của CHIN-SU để người tiêu dùng ở bất kỳ đâu cũng có thể thưởng thức trọn vẹn hương vị đậm đà tinh túy của nước mắm Việt Nam.
Nước mắm CHIN-SU đạt chuẩn có vị hậu ngọt của cá tươi, mùi thơm đằm và sắc nâu cánh gián, đỏ trong sánh quyện
Sử dụng nước mắm cần lưu ý gì?
Dưới đây là một số điều mà bạn cần lưu ý khi dùng nước mắm, cụ thể như sau:
- Nước mắm có rất nhiều cách sử dụng. Bạn có thể dùng để chấm trực tiếp với thức ăn, nêm nếm khi chế biến hoặc tẩm ướp thức ăn trước khi nấu.
- Khi nêm thức ăn, bạn không nên để nước mắm tiếp xúc với nhiệt độ quá lâu, vì có thể làm mất đi vị ngon và chất dinh dưỡng. Tốt nhất, bạn nên cho nước mắm vào khi thức ăn đã gần chín.
- Có thể pha chế nước mắm với các nguyên liệu khác như tỏi, ớt, chanh để làm tăng hương vị, giúp món ăn dậy mùi và thơm ngon hơn.
- Chọn mua nước mắm ở các địa chỉ uy tín, nguồn gốc rõ ràng như siêu thị, cửa hàng đại lý hoặc sàn thương mại điện tử chính hãng.
- Biết cách phân biệt nước mắm thật – giả trên thị trường để không mua phải hàng kém chất lượng. Nước mắm giả thường có những đặc điểm như có màu sẫm đục bất thường và không có độ trong, vị mặn chát khó chịu ở đầu lưỡi, đóng gói sơ sài, thông tin sản phẩm không rõ ràng.
Bài viết trên là các thông tin về nước mắm – loại gia vị không thể thiếu của người Việt. Mong rằng bài viết hữu ích này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về nước mắm. Đừng quên theo dõi Gia vị CHIN-SU để khám phá thêm nhiều thông tin thú vị khác nhé!
>>> Xem thêm:
